Türkiye'de taksi taşımacılığının hukuki alt yapısı

📜 1. Ana Hukuki Dayanaklar

Ticari amaçla kara yoluyla yolcu veya eşya taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin uyması gereken kuralları belirler.
Korsan taşımacılık da bu kanuna göre cezalandırılır.

Araçların trafiğe çıkışı, ruhsatlandırılması, sürücülerin ehliyet şartları gibi genel düzenlemeleri içerir.
Ticari taşıtların özellikleri, taksi şoförlerinin taşıması gereken belgeler bu kapsamda denetlenir.

Ticari taşımacılık yapacak kişilerin ve araçların yetki belgesi (örneğin D1, D2, B2 vs.) almasını zorunlu kılar.
Ancak, şehir içi taksi taşımacılığı genellikle belediyeler tarafından düzenlendiğinden, bu yönetmelikler doğrudan değil, dolaylı şekilde etkilidir.

Türkiye’de taksi taşımacılığı esas olarak büyükşehir belediyelerinin ve UKOME’nin (Ulaşım Koordinasyon Merkezi) kararlarıyla düzenlenir.
Örnek: İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde:
- Taksi plakaları belediyeden ruhsatlıdır.
- Her taksiye taksi çalışma ruhsatı (taksi tahsis belgesi) verilir.
- Şoförlerin psikoteknik raporu, sabıka kaydı, SRC belgesi gibi belgeleri tamamlaması zorunludur.
- Taksiye GPS ve kamera zorunluluğu getiren yerel düzenlemeler olabilir.

Türkiye’de ticari (sarı) plaka taksi taşımacılığı için gereklidir.
Bu plakalar ikinci el olarak alınıp satılabilir; değeri oldukça yüksektir.
Her belediyenin plaka tahsis kotası vardır; yeni taksi plakasının verilmesi nadirdir ve genellikle UKOME kararıyla olur.

Korsan taşımacılıkla mücadele için hem belediyeler hem emniyet güçleri görev alır.
2918 sayılı Trafik Kanunu Madde 23 ve 4925 sayılı Kanun Madde 26‘ya göre:
- Ruhsatsız yolcu taşıyanlara para cezası,
- Araç trafikten men,
- Yolcunun taşındığı araç sahibine de ceza verilir.
- Ayrıca korsan taşımacılık tekrar ederse ehliyete el konulabilir.

Taksi taşımacılığı, Türkiye’de kanun, yönetmelik ve belediye kararları ile ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.